Over werken in Bangolan

De Nederlandse versie van About work: A lot to do and more!
Ik heb al een paar keer de vraag gekregen: wat doe je eigenlijk voor werk? Waar ben je nou dagelijks mee bezig? Dus hier een kleine werkgerelateerde update. Ik ben aangesteld als Organisatie Adviseur voor 2 met elkaar verweven organisaties, BanCCUL en BIDO.

BanCCUL is een instituut voor micro krediet (wat onze prinses Maxima support), opgezet in 2008 en hoewel het groeiende is, is het letterlijk en figuurlijk nog een hele kleine organisatie. Momenteel werken er 2 mensen, een manager en een caissière en is er net een nieuwe collega aangenomen, die op 1 december gaat beginnen. Om aan te geven hoe klein en in de kinderschoenen mijn organisatie staat, dit is wat er in de beschrijving van VSO stond over de bezittingen en faciliteiten op kantoor: 2 tafels, 2 stoelen, 10 dossiermappen, 1 boekenkast en 1 kluis. Nie heul veul hè! Ze waren wel een aantal dingen vergeten op te noemen, nl. een bank voor klanten om te wachten, nog 1 stoel, 1 emmer om water op te vangen en handen te wassen nadat je naar de pitlatrine bent geweest, heel veel los slingerend ongeordend papierwerk, een computer en een printer, maar geen elektriciteit en een kapotte generator, dus aan die 2 apparaten hadden ze op dat moment niets.
Mijn taak is om de werkprocessen van de organisatie te versterken of te ontwikkelen, om samen met de manager de diensten te verbeteren en om de 2 stafleden te ontwikkelen. Daarbij kun je aan van alles denken. De manager heeft weinig ervaring met computers, dus wil graag computerles van mij. Er zijn kleine dingen die een groot verschil kunnen maken. Bijvoorbeeld. Armoede leidt er wel eens toe dat mensen niet helemaal eerlijk zijn. Mijn collega klaagde dat een enkele klant haar beschuldigde van het uitbetalen van te weinig geld. Dit doet de klant dan een week of een paar dagen nadat hij/zij geld van de bank heeft opgehaald, wat mijn collega in verlegenheid brengt bij andere klanten, maar waar ook niets meer aan te doen is. Ik heb haar gevraagd hoe zij denkt dat wij dit kunnen voorkomen in de toekomst, maar zij had geen pasklare oplossing. Ik heb haar gevraagd na te denken hoe dit in een gewone Kameroenese bank gaat. Nu hebben wij in kantoor een notitie hangen met de mededeling: “geachte klant, vóórdat u het kantoor verlaat, dient u uw geld te tellen en uw bewijzen te controleren. BanCCUL is niet verantwoordelijk voor enig verlies nadat u het kantoor verlaten heeft.” Deze kleine aanpassing zorgde al voor een hoop opluchting bij mijn collega.

Op het gebied van Human Resource Management is nog heel erg weinig gedaan. Om een paar dingen op te noemen: mijn collega’s werken zonder dat zij ooit een contract hebben ondertekend, er is nooit onderhandeld over vakantiedagen (en die worden dus ook niet opgenomen of uitbetaald) er is niets wat lijkt op een personeelsbeleid enz. enz. Dus op dat vlak kan ik ook het een en ander betekenen. Omdat we net een nieuwe collega hebben en er eentje komt in december, ben ik begonnen met een inwerktraject op te stellen met input van de nieuwe collega zelf. Verder heb ik uitgezocht bij een advocaten kantoor in Bamenda wat het minimum aantal vakantiedagen is voor medewerkers en hoe het zit met andere verlofdagen, waarna ik een contract heb opgesteld, wat ik tijdens de komende meeting aan het bestuur zal presenteren. Samen met de manager en een bestuurslid zijn we gaan zitten om voor elke functie in de organisatie een beschrijving, zodat men straks weet wie waar verantwoordelijk voor is (er wordt in Kameroen nog wel eens gewezen naar een ander… niet specifiek in mijn organisatie, maar in het hele land!)

Ook veel werk is er op het gebied van het toekennen en terugvorderen van leningen. Er zijn een aantal leden met een betalingsachterstand, waarvan enkele al ruim een jaar achter liggen. Het huidige beleid doet nog te weinig aan risico management, wat mij betreft. En er is geen goed uitgewerkt plan met acties hoe deze leningen terug te krijgen. Een deel van de leningen wordt verstrekt aan groepen (vooral vrouwen) in het veld en de manier waarop dat plaats vindt, kost enorm veel tijd en laat ruimte om een achterstand op te lopen en voor mijn collega’s is het heel foutgevoelig. Met mijn collega’s heb ik besproken hoe we dit efficiënter en effectiever kunnen inrichten, waarbij het ook minder foutgevoelig wordt. We gaan het nu omzetten in een duidelijke leidraad, waarbij we het werk anders organiseren en verschillende stafleden verantwoordelijk zijn voor verschillende taken (SMART kennen ze niet hier). Nu is het alleen nog mijn taak om de rest in beweging te krijgen, wat gevoelig ligt bij de manager die dit project vanaf de grond heeft opgezet en haar kindje nogal grof verbouwd ziet worden. Gelukkig wil de nieuwe collega niets anders dan verandering, omdat zij ook echt goed inziet dat het niet handig is, dus van haar kant alle medewerking. Dus gaan we vanaf volgende keer met de leidraad ernaast met z’n 3’en het veld in en erna in kantoor evalueren.

Er is nog veel meer werk te doen in de bank en ik kan nog uren uitweiden (en hier nog jaren blijven werken waarschijnlijk), maar dit geeft jullie al een beetje een idee wat ik doe gedurende een werkdag.

De andere organisatie, BIDO (Geïntegreerde Organisatie voor de Ontwikkeling van Bangolan) bestaat eigenlijk alleen uit een bestuur met veel ideeën voor projecten, maar geen staf en nog geen budget voor dit jaar. BanCCUL is opgezet door de leden van BIDO en is momenteel het enige lopende project, waar logischerwijs alle aandacht en tijd naartoe gaat. Het feit dat er geen medewerkers zijn in de organisatie was nooit vastgesteld door VSO en kwam pas aan het licht, toen ik vragen begon te stellen over de organisatie. Aan de ene kant valt er dus heel veel te doen in deze organisatie, maar het lastige is om te voldoen aan de slogan van VSO “sharing skills, changing lives” als ik geen directe collega heb om mijn vaardigheden en kennis mee te delen. Wat ik nu probeer is om projecten op te zetten, waarbij ik locale vrijwilligers kan trainen, zodat zij hun buren/vrienden/kerkgenootschap kunnen trainen. Een soort train de trainer dus. En ik probeer mijn collega’s van BanCCUL te betrekken, zodat zij mijn werk kunnen voortzetten als ik weg ben. Als zij het veld ingaan om leningen terug te vorderen van groepen vrouwen, dan is een vast onderdeel van die ochtend het onderwijzen van de vrouwen. Aangezien de persoon die een onderwerp aansnijdt geen materiaal tot haar beschikking heeft, ondertussen ook geld moet innen en tellen en bankboekjes met de hand moet invullen, gebeurd dit eigenlijk nauwelijks. Dus als we met 2 medewerkers het veld in gaan, waarvan eentje zich kan richten op het trainen, terwijl de ander de financiële afhandeling doet, dan versterkten we het veldwerk, terwijl ik tegelijkertijd met mijn collega’s de lokale bevolking wat kan leren.

BIDO’s visie is heel erg breed (een ander probleem wat je veel in Kameroen schijnt te zien, veel NGO’s willen alles tegelijk doen) en luidt: “het bestrijden van armoede in rurale gebieden in Kameroen.” De doelstelling is ontwikkelingsprojecten opzetten in de volgende gebieden: economische groei, gezondheid, onderwijs, water & sanitatie, vrouwenrechten en empowerment, milieu en landbouw. Je leest het al, in alles dus. Ik geloof er wel in dat je een land alleen kunt ontwikkelen als je energie en geld steekt in een geïntegreerd programma en je focust op meerdere aspecten van armoede, maar ik geloof er niet echt in dat één organisatie (met één VSO’er) dit kan bereiken. Dus ik ga met het bestuur zitten en prioriteiten stellen. Het leuke hiervan is wel dat ik zelf ook wat invloed kan uitoefenen op welke onderwerpen ik denk dat belangrijk zijn en waar ik zelf ook de meeste affiniteit mee heb.

De tweede dag nadat ik in mijn dorp aan was gekomen, werd ik direct meegenomen om namens BIDO mee te werken aan een malariaproject om muskietennetten te verspreiden. Dit was een project gesponsord door de Global Fund, Plan Internationaal, UNICEF en de Kameroenese regering en werd per dorp uitgevoerd door alle klinieken en samenwerkende NGO’s, waaronder dus BIDO. Ik werd direct gebombardeerd tot supervisor, waarschijnlijk omdat ze dachten dat ik een geletterde “whitemen” was, waar al snel tegenop gekeken wordt. Ze vergaten wel even dat ik pas 2 dagen in het dorp was, de weg dus niet kende (en er bestaat geen enkel straatnaambordje of huisnummer), de mensen en de lokale talen niet ken en nog geen idee had hoe men in Kameroen werkt. Gelukkig waren de vele vrijwilligers zo vriendelijk en geduldig om mij te helpen en bijvoorbeeld een kaartje te tekenen met de belangrijkste wijken, kerken, moskeeën, de markt en het paleis erin getekend. Het grappige was dat de kaart duidelijk vanuit zijn eigen oogpunt getekend was en naarmate we verder weg van zijn huis kwamen, tekende hij afstanden korter en gebouwen kleiner ;-) Met wat hulp kon ik dus toch de supervisie uitoefenen en mocht ik tijdens deel 2 van het project meteen een deel van de training overnemen met blije collega’s als gevolg! Tegelijkertijd gaf het mij veel informatie over hoe het dorp in elkaar zat, hoe de mensen leven en hoe men hier werkt, dus het was heel leerzaam voor mij!

VSO heeft 6 programma’s en ik werk officieel voor het HIV/AIDS programma, dus mijn eerst volgende project voor BIDO is op dat vlak. I ben begonnen met het organiseren van een 2 daagse HIV/AIDS dag rond Wereld AIDS dag (1 december), waarbij de dorpelingen gratis gebruik kunnen maken van HIV counseling en tests. Afgelopen week ben ik mee het veld ingegaan met de collega met een interactieve oefening over HIV om te doen tijdens het educatieve uurtje en de groepen te vertellen over de gratis HIV testdagen. Tijdens het malariaproject heb ik gezien dat de bevolking ruim op tijd komt opdagen voor (gratis) informatie sessies en diensten. Dus zit er lange tijd een grote groep mensen te wachten, die we mooi kunnen entertainen en wat bijleren. We beginnen Wereld AIDS dag dan ook met een toneelstukje over HIV uitgevoerd door een aantal vrijwilligers waarmee ik eerder heb gewerkt tijdens het malariaproject. Daarna gaat een maatschappelijk werker wat vertellen over HIV, een Engelse VSO dokter over HIV, zwangerschap en borstvoeding en 2 andere medici vertellen wat over o.a. baarmoederhals- en borstkanker. Men is gewend om uren te wachten in Afrika, maar op deze manier wordt het ook nog nuttig! Hoe het afloopt… dat vertel ik na 2 december!

Lieve Pim, lieve meiden, lieve pap & mam, lieve Milan en Tygo, lieve zus en zwager, lieve Jesse en Timo, bedankt voor de lieve kaartjes, tekeningen, brieven en de pakketjes heerlijke kaas, kruidnootjes, drop, sauzen enz. Super! Dikke kus Baukje